Historia o historii Zambrowa

Każdy, kto interesuje się historią Zambrowa, zaglądał do takich publikacji jak "Zambrów na przestrzeni wieków" Krzysztofa Sychowicza, "Zambrów zarys dziejów" Józefa Mroczka czy "Powiat zambrowski historia i współczesność" Leszka Zugaja. To pozycje stosunkowo łatwo dostępne, przedstawiające najważniejsze fakty z dziejów Zambrowa.

W książce Pana Krzysztofa Sychowicza, napotkałem niezwykle trafne spostrzeżenie. "Po pierwsze i najważniejsze: jeszcze nigdy nikomu nie udało się opowiedzieć wszystkiego o wydarzeniach mających miejsce w przeszłości, ani zrobić tego tak, ażeby ktoś inny nie mógł jeszcze czegoś dodać".

Dlatego postaram się też coś dodać, ale jako amator a nie historyk :) 

Józef Stanisław Mroczek

Szukając materiałów o Zambrowie, dotarłem do Pani Anny Stypułkowskiej. Dzięki niej, otrzymałem  maszynopis traktujący o historii Zambrowa. Sprawa o tyle zastanawiająca, że brak autora a z treści wynika, że to nauczyciel z zambrowskiego LO. Maszynopis z roku 1958, trafił do Pani Anny, jako pamiątka po jej teściu. Była nawet przekonana, że to on był autorem tego opracowania. Jak maszynopis znalazł się w jej rodzinie, tego nie wiadomo, ale dzięki temu przetrwał i stanowi bardzo cenną pamiątkę. Po przeczytaniu kilku fragmentów, tekst wydał mi się bardzo podobny do treści książki "Zambrów zarys dziejów" a wykaz nauczycieli zambrowskiego LO potwierdził, że Pan Józef Mroczek był zastępcą dyrektora i nauczycielem historii. Po dłuższych poszukiwaniach dotarłem do kilku informacji o nim. Niestety o jego zambrowskiej części życiorysu informacji brak. Pewne jest, że maszynopis od Pani Anny Stypułkowskiej, jest "przymiarką" do książki oraz pracy doktorskiej Józefa Mroczka. Jest o tyle cenny, że w znacznie mniejszym stopniu przedstawia wspaniały rozwój gospodarki socjalistycznej. Wspomina o osiągnięciach socjalizmu, ale skupia się na historii.

Józef Mroczek urodził się 15.03.1925 r. Ukończył studia na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1952 1953 był nauczycielem w LO Zambrów a w latach 1953 - 55 pełnił funkcję zastępcy dyrektora. Z Zambrowa z nakazem pracy, przenosi się do Łap, gdzie pracuje jako nauczyciel historii później pełni funkcję dyrektora. Zmarł 19.07.1981 w Łapach.

Fragment maszynopisu

Jak to się zaczęło - "Przed trzema laty pracując w Liceum Ogólnokształcącym w Zambrowie na lekcjach historii podczas omawiania z młodzieżą szkolną przyczyn powsta­wania miast oraz genezę ich nazw nasunęło się nam wspólnie pytanie - w jaki sposób i jakie czynniki wpłynęły na powstanie Zambrowa jako miasta, jak on się rozwijał i dlaczego taką nazwę nadano temu miastu? Oczywista, że od razu nie można było dać pozytywnej a tym bardziej pełnej odpowiedzi z braku posiadania odpowiedniej lektury i źródeł. Zagadnienie powyższe zaabsorbowało mnie do tego stopnia, iż postanowiłam z powyższym problemem zapoznać się bliżej". 

Powstało coś, co na tamte czasy było pracą wyjątkową. Dostęp do materiałów, tylko w archiwach. Brak internetowych spisów, co i gdzie się znajduje a zakres zgromadzonych informacji imponujący. Tytuł książki może być trochę mylący. Zambrów, ale są informacje z terenu gminy i powiatu. Może warto byłoby wznowić wydanie?